آیا می‌دانید که فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی چگونه انجام می‌شود؟ آیا تابه‌حال به این فکر کرده‌اید که این ماده سیاه و چسبناک که در جاده‌ها و پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شود، چه سفر پرماجرایی را از پالایشگاه تا محل مصرف طی می‌کند؟
آیا می‌دانستید که دمای نگهداری قیر باید به‌دقت کنترل شود تا کیفیت آن حفظ شود و یا اینکه چه چالش‌های عجیبی در حمل‌ونقل این ماده وجود دارد؟ در این مقاله ما به بررسی دقیق و جذاب فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی خواهیم پرداخت و به سؤالات شما پاسخ خواهیم داد.
قیر درجه نفوذی چیست؟
قیر درجه نفوذی که قیر روسازی هم نامیده می‌شود، یک قیر استاندارد است که در ساخت سنگ‌فرش‌ها و ساخت‌وساز جاده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول نفتی از تقطیر نفت خام به دست می‌آید. در روش‌های تولید قیر درجه نفوذی آنها بر اساس سختی، توانایی تحمل ترافیک و شرایط آب‌وهوایی مختلف طبقه‌بندی می‌شوند.
همچنین در دمای 25 درجه سانتی‌گراد، قیر نفوذی بر اساس مقدار نفوذ آن درجه‌بندی می‌شود که معمولاً از 10 تا 300 متغیر است. متداول‌ترین گریدهای قیر نفوذی در راه‌سازی و روسازی جاده‌ها شامل گریدهای 40/50، 60/70 و 80/100 است.
کاربرد قیر درجه نفوذی چیست؟
درجه نفوذ قیر نشان‌دهنده میزان سختی آن است و در نام‌گذاری قیرها استفاده می‌شود. با دانستن این عدد، می‌توانیم فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی را تشخیص دهیم. این عدد بر حسب دهم میلی‌متر بیان می‌شود.
برای مثال در فرایند تولید قیر درجه نفوذی، قیر 60/70 به این معنی است که نفوذپذیری آن بین 6 تا 7 میلی‌متر است. در قیرهای دمیده (اکسید شده) مانند R85/25، عدد اول درجه نفوذ و عدد دوم نقطه نرمی را نشان می‌دهد.
در فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی هرچه درجه نفوذ بیشتر باشد، قیر نرم‌تر است و هرچه کمتر باشد، قیر سخت‌تر است. همچنین نوع قیر مورداستفاده به شرایط آب‌وهوایی و نوع ساخت بستگی دارد. درجه نفوذ قیرهای مورداستفاده در راه‌سازی بین 20 تا 225 است.
برای جلوگیری از شکنندگی بیش از حد، شرکت‌های تولیدکننده قیر درجه نفوذی از قیرهایی با درجه نفوذ بالا مانند 200/180 استفاده می‌کنند. با افزودن موادی مانند پلیمرها و پودر لاستیک به قیر می‌توان درجه نفوذ و خواص دیگر آن را تغییر داد.
برای مثال، آمورفوس پلی‌الفین (APAO) برای اصلاح آسفالت استفاده می‌شود و می‌تواند جلوی شکستگی و ترک‌خوردن آسفالت را بگیرد. این تغییرات می‌تواند نیازهای ما را با هزینه و انرژی کمتری برطرف کند و قیر مناسبی برای هر استفاده ایجاد کند. امروزه قیر پلیمری به طور گسترده در صنایع مختلف استفاده می‌شود.
چه آزمایشی روی قیر درجه نفوذی انجام می‌شود؟
در مراحل تولید قیر درجه نفوذی بر اساس استاندارد ASTM D5، ابتدا قیر را تا دمایی بالاتر از نقطه نرمی آن گرم می‌کنند و سپس آن را در ظرف مخصوصی می‌ریزند. سطح قیر باید کاملاً صاف و بدون حباب باشد.
ظرف حاوی قیر را به مدت یک ساعت در حمامی از آب با دمای 25 درجه سانتی‌گراد قرار می‌دهند تا دمای قیر با آب همسان شود. سپس با یک دستگاه و سوزن استاندارد 100 گرمی، درجه نفوذ آن را تعیین می‌کنند.
هم‌زمان با رهاشدن سوزن، کرنومتر فعال می‌شود و پس از 5 ثانیه، میزان نفوذ سوزن در قیر اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش برای هر نمونه 5 تا 10 بار تکرار می‌شود و نتیجه نهایی از میانگین اعداد به‌دست‌آمده محاسبه می‌شود.
نکات مهمی که در فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی باید رعایت شوند، عبارت‌اند از:
- در این آزمایش جرم سوزن و تمامی متعلقات آن مجموعاً 100 گرم است. با فرض اینکه شتاب گرانش 9.8 متر بر مجذور ثانیه باشد، طبق فرمول F = mg نیروی وارد شده توسط سوزن به سطح قیر 0.98 نیوتن خواهد بود.
- برای ثابت نگه‌داشتن دمای قیر در 25 درجه سانتی‌گراد از حمام آب استفاده می‌شود؛ بنابراین مقدار آب باید به‌اندازه‌ای باشد که با کاهش دمای قیر به دمای مطلوب، تغییر محسوسی در دمای آب ایجاد نشود.
- برای افزایش دقت نتایج در فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی ، سوزن‌ها باید در فواصل تقریباً یکسانی به سطح قیر برخورد کنند و نباید به لبه ظرف حاوی قیر نزدیک باشند.
- مقادیر نفوذ بر حسب دهم میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شوند و باید در گزارش آزمایش به‌دقت ثبت شوند.
انواع قیر درجه نفوذی
قیر درجه نفوذی شامل هیدروکربن‌های مختلفی است که از فرایند پالایش نفت خام به دست می‌آیند. در فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی این هیدروکربن‌ها شامل هیدروکربن‌های آروماتیک مانند بنزن، تولوئن و زولفین‌ها و هیدروکربن‌های اشباع شده است.
همچنین قیر درجه نفوذی ممکن است حاوی مواد دیگری نیز باشد که از فرایند پالایش نفت مشتق می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، مواد آسفالتینی و مواد اشباع‌نشده در این ماده بسته به منبع، فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی متفاوت است. برخی از انواع قیر درجه نفوذی شامل موارد زیر می‌شوند.
قیر گرید 10/20
قیر گرید 10/20 یکی از پرکاربردترین انواع قیر در صنعت است. این نوع قیر به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مانند چسبندگی بالا و مقاومت در برابر حرارت در بسیاری از پروژه‌های ساخت‌وساز و راه‌سازی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
قیر گرید 10/20 به دلیل سفت‌بودن، مناسب برای مناطق با آب‌وهوای گرم است. این قیر زمانی که در معرض حرارت قرار می‌گیرد، نرم‌تر می‌شود و بالعکس با کاهش دما سفت‌تر می‌شود. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که این نوع قیر در کشورهایی مانند پاکستان، هند، بنگلادش و کشورهای عربی بسیار محبوب باشد.
قیر گرید 20/30
قیر گرید 20/30 به دلیل درجه نفوذ پایین‌تر در مناطق با آب‌وهوای گرم و ترافیک سنگین بسیار مناسب است. این ویژگی باعث می‌شود که جاده‌ها و سطوح روسازی شده با این نوع قیر، مقاومت بیشتری در برابر تغییرات دما و فشارهای مکانیکی داشته باشند.
از دیگر کاربردهای قیر گرید 20/30 می‌توان به استفاده در عایق‌سازی و پوشش‌های ضد آب اشاره کرد. این قیر به دلیل چسبندگی بالا و مقاومت در برابر آب در پروژه‌های ساختمانی و عایق‌سازی نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
قیر گرید 80/100
این نوع قیر دارای درجه نفوذ بین 80 تا 100 دهم میلی‌متر است و به دلیل نرمی و چسبندگی بالا در پروژه‌های مختلف کاربرد دارد. قیر گرید 80/100 به دلیل ویژگی‌های ترموپلاستیک خود در دماهای بالا نرم‌تر و در دماهای پایین سخت‌تر می‌شود.
این خاصیت باعث می‌شود که این نوع قیر در مناطق با آب‌وهوای سرد و معتدل بسیار مناسب باشد. این نوع قیر عمدتاً در ساخت مخلوط‌های آسفالت گرم و روکش جاده‌ها استفاده می‌شود. همچنین در تولید ایزوگام و سایر محصولات عایق‌بندی نیز کاربرد دارد.
قیر درجه نفوذ 60/90
قیر 60/90 به دودسته BND (قیر جاده‌ای) و BN (قیر نفتی) تقسیم می‌شود. قیرهای BND دارای چسبندگی عالی به انواع سنگ‌ها هستند و در دماهای پایین انعطاف‌پذیری بالایی دارند و در برابر شرایط آب‌وهوایی مقاوم هستند.
قیر BND برای زیرسازی جاده‌ها در مناطق گرمسیری، تولید آسفالت گرم و مخلوط‌های قیری در مناطق با آب‌وهوای گرم استفاده می‌شود.
کیفیت محصولات پتروشیمی را با کیاپترو تجربه کنید!
در دنیای پرشتاب امروز، کیفیت و دوام محصولات پتروشیمی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از این مواد حیاتی، قیر درجه نفوذی است که نقش کلیدی در صنعت راه‌سازی و ساختمان‌سازی ایفا می‌کند؛ اما چگونه می‌توان این ماده ارزشمند را به بهترین شکل ممکن نگهداری کرد؟
پاسخ این سؤال در راهکارهای نوآورانه و پیشرفته شرکت کیاپترو نهفته است. متخصصان برجسته ما با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا راهکارهای منحصربه‌فردی برای فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی ارائه می‌دهند.
شرکت ما با استفاده از سیستم‌های پیشرفته ذخیره‌سازی و کنترل دما، تضمین می‌کند که قیر در شرایط ایده‌آل نگهداری شود و کیفیت آن حفظ گردد. یکی از مهم‌ترین اقدامات شرکت ما در فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی، استفاده از مخازن ذخیره‌سازی با عایق‌بندی حرارتی است که از تغییرات دمایی ناخواسته جلوگیری می‌کند.
علاوه بر این، شرکت ما با استفاده از روش‌های نوین حمل‌ونقل تضمین می‌کند که قیر در طول مسیر به مقصد در شرایط ایده‌آل باقی بماند و بهره‌گیری از تانکرهای مجهز به سیستم‌های گرمایشی و عایق‌بندی از تغییرات دمایی و کاهش کیفیت قیر جلوگیری کند.
در نهایت متخصصان ما با ارائه خدمات مشاوره‌ای و آموزشی به مشتریان خود، آنها را در فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی یاری می‌کنند.
سخن پایانی
فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی یکی از مهم‌ترین مراحل در صنعت راه‌سازی و ساختمان‌سازی است. از استخراج مواد اولیه تا بسته‌بندی نهایی هر مرحله نیازمند دقت و تخصص بالاست. نگهداری بهینه قیر درجه نفوذی به همان اندازه که تولید آن اهمیت دارد، حیاتی است.
استفاده از مخازن عایق‌بندی شده، سیستم‌های کنترل دما و رطوبت و روش‌های نوین حمل‌ونقل همگی از جمله راهکارهایی هستند که ما برای حفظ فرایند تولید و نگهداری قیر درجه نفوذی به کار می‌گیرم. این اقدامات نه تنها به حفظ کیفیت قیر کمک می‌کنند؛ بلکه باعث افزایش دوام و کارایی آن در پروژه‌های مختلف می‌شوند.
سؤالات متداول
۱ . قیر گرید 80/100 چه کاربردی دارد؟
این نوع قیر عمدتاً در ساخت مخلوط‌های آسفالت گرم، روکش جاده‌ها، ایزوگام و سایر محصولات عایق‌بندی استفاده می‌شود.
۲ . آیا قیر درجه نفوذی انواعی دارد؟
قیر گرید 10/20، قیر گرید 20/30، قیر گرید 80/100 و قیر درجه نفوذ 60/90 انواعی از قیر درجه نفوذی هستند.
۳ . قیر درجه نفوذی گرید 60/90 به چند دسته تقسیم می‌شود؟
به دودسته BND (قیر جاده‌ای) و BN (قیر نفتی) تقسیم می‌شود.
سایر مقالات:
فرایند تولید و نگهداری قیر عملکردی – معرفی بهترین تولیدکننده 2024
لیست کارخانه های تولید کننده قیر در ایران – معرفی 7 کارخانه + آدرس
بدون دیدگاه